Wyłożone w książce niniejszej poglądy. mogłyby być nazwane teoria państwa społecznego.Nazwy tej (państwo społeczno) użyłem po raz pierwszy przed kilkunastu laty, aby podkreślić odrębność rzeczywistego zjawiska społecznego, jakim jest państwo, od tych mniej lub więcej spaczonych jego obrazów, jakie tworzyli normatywiści w abstrakcji porządku prawnego, zwolennicy teorii organicznej w fikcji organizmu państwowego, wreszcie historycy, dogmatycy, eklektycy i wyznawcy metod porównawczych w różnych koncepcjach tzw. ogólnejnauki o państwie.Jeżeli nie wymieniłem obecnie tego określenia w tytule, to dla¸tego, że społeczny charakter państwa jest jego istotą i że teoria państwowa, jeżeli ma być teorią odpowiednią, czyli adekwatną, musi być teorią państwa społecznego.Książka niniejsza zawiera teorię państwo, tj. omówienie elementów zasadniczych składających się na pojęcie państwa.Naturalnym jej dalszym ciągiem będzie analiza prawa konstytucyjnego i związanych z nim zagadnień ustroju państwa i jego funkcji.

WSTĘP * Metoda nauki o państwie * 1. Metoda właściwa a teoria odpowiednia (adekwatna). 2. Nauka o społeczeństwie a nauka o państwie. 3. Metody socjologiczne Duguit i Petrażyckiego. 4. Oynamiczność, jako cecha państwa, jej znaczenie dla wyboru metody. 5. Zagadnienie przyczynowości i celowości. 6. Formalizm nauki o państwie. 7. Kanta ŚbytŚ a Śpowinność>>; Śrzeczywistość* a Śwartość>>. 8. Metoda eklektyczna Jellinka i inne. 9. Metoda normatywna Kelsena. 10. Porządek prawny jako system pobudek działania. 11. Inne pobudki społeczne postępowania. 12. Państwo jako postępowanie społeczne. 13. Metoda socjologiczna w zastosowaniu do nauki o państwie. * ROZDZIAŁ I * Życie społeczne * 1. Pojęcie społeczeństwa i życia społecznego. (Zuaczenie terminu Śprocesy zespalające). 2. Czynniki procesów zespalających życia społecznego.3. Zależność wzajemna faktyczna i zewnętrzna ludzi w społeczeństwie: a) zależność rodzinna, b) zależność sąsiedzka, c) zależność gospodarcza, d) zależność techniczna. 4. Zuaczenie społeczne zależności faktycznej. 5. Wzajemny wpływ ludzi w społeczeństwie: a) mowa, b) język, c) kultura duchowa, d) zbiorowe przedsięwzięcia, e) wspólność pracy albo jej podobieństwo, f) wspólne przeżycia wzruszeniowe. 6. Znaczenie społeczne wpływu wzajemnego. 7. Emocje społeczne: a) miłość rodzinna jako przykład emocji społecznej, b) sympatia, solidarność, obowiązek, ambicja, ilp. przykłady emocji społecznych. 8. Znaczenie społeczne emocji. 9. Rodzajowe pojęcie społeczeństwa, jako konstrukcja syntetyczna, wobec poszczególnych form życia społecznego i poszczególnych formacji społecznych. * ROZDZIAŁ II * Zbiorowiska i zrzeszenia * 1. Zbiorowiska (zbiorowości nierganizowane). 2. Zbiorowiska przestrzenne chwilowe i trwałe, przyczynowe i celowe. 3, Inne czynniki łączące zbiorowiska. 4. Klasy społeczne, grupy zawodowe i inne. 5. Zewnętrzna charakterystyka zbiorowisk. 6. Znaczenie podobieństwa jako cechy łączącej zbiorowiska (solidarność mechaniczna). 7. Naród jako zbiorowość niezorganizowana. 8. Zrzeszenia (zbiorowości zorganizowane). 9. Tworzenie się zrzeszeń: inicjatywa, aprobata, podział pracy. 10. Różniczkowanie i koordynacja jako warunki powstania zrzeszenia (solidarność organiczna). 11. Stosunek pomiędzy zbiorowiskiem a zrzeszeniem. 12. Koordynacja pracy i kierownictwo: pośrednie, właściwe, rozkazujące. 13. Zrzeszenia naturalne, konieczne i ogólne. 14. Zrzeszenia dowolne, częściowe i szczegółowe. 15. Państwo jako zrzeszenie. * ROZDZIAŁ III * Porządek prawny a państwo * 1. Sądy o powinności, ich powstawanie. 2. Sądy o powinności w przyrodzie. 3. Sądy o powinności w życiu społecznym. 4. Sądy o powinności, jako podstawa norm czy reguł postępowania. 5. Podstawowe normy etyczne. 6. Normy obyczajowe. 7. Znaczenie społeczne sądów o powinności. 8. Normy prawne-ich odróżnienie od innych norm. 9. Obiektywność normy prawnej. 10. Prawo zwyczajowe i stanowione. 11. Etapy powstawania porządku prawnego: a) walka, b) porozumienie, c) tradycja zwyczaju, d) ocena słuszności, e) pośrednictwo, f) sędziowskie wyrokowanie, g) prawo stanowione. 12. Ius gentium a ius civile. 13. Prawo stanowione a zrzeszenie państwowe. 14. Kolejność ustawowego regulowania: prawo karne, prywatne, publiczne, międzynarodowe. 15. Zrzeszenie państwowe jako zakres działania porządku prawnego. 16. Moc obowiązująca jako cecha porządku prawnego. 17. Zrzeszenie państwowe jako teren ewolucji porządku prawnego. 18. Państwo jako zrzeszenie, które urzeczywistnia, rozwija i udoskonala porządek prawny i społeczny. 19. Państwo jako zrzeszenie powołane do służby społecznej. 20. Cel państwa a cel prawa. 21. Wyróżniające cechy zrzeszenia państwowego. 22. Ewolucja państwa. 23. Czynne zespolenie obywatelskie w państwie. 24. Dodatkowe zadania państwa. 25. Państwo społeczne. * ROZDZIAŁ IV * Powstawanie państwa * 1. Powstawanie zrzeszenia państwowego. 2. Legendy o tworzeniu się państw. 8. Czynniki naturalne łączenia się rodów. 4. Rola inicjatywy przywódców. 5. Działanie społecznych procesów zespalających jako podstawa tworzenia * woli zbiorowej i woli społecznej. 12. Teoria instytucji. * ROZDZIAŁ V * Teorie państwa * 1. Państwo w nauce. 2. Platon. 3. Arystoteles. 4. Seneka i Marek Aureliusz. 5. Św. Augustyn i Św. Tomasz z Akwinu. 6. Bodinus. 7. Grotius. 8. Hobbes. 9. Locke. 10. Puffendorf i Wolff. 11. Monteskiusz. 12. Rousseau. 13. Kant. 14. Hegel. 15. Fichte. 16. Szkoła historyczna. 17. Empiryzm społeczny. 18. Państwo jako organizm. 19. Teoria socjologii pozytywnej.- 20. Teoria socjologii emocjonalnej. 21. Teoria porządku prawnego. 22. Teoria instytucji. 23. Inne teorie, a) relatywizm, b) integracja, c) pluralizm. * * ROZDZIAŁ VI * Państwo w polityce praktycznej * 1. Teoria państwa w XVIII wieku a polityka praktyczna. 2. Deklaracja praw człowieka i obywatela 1789 r. 3. Wywyższenie prawa. 4. Państwo prawne. 5. Kierunki polityczne a państwo. 6. Liberalizm - społeczeństwo ekonomiczne * 7. Syndykalizm - korporacjonizm. 8. Socjalizm- komunizm. 9. Nacjonalizm-narodowy socjalizm. 10. Państwo społeczne w polskiej Deklaracji Konstytucyjnej. * ROZDZIAŁ VII * Zakres działania państwa * A. Co do przestrzeni: 1. Terytorium państwowe u klasyków. 2. Terytorium w znaczeniu geofizycznym. 3. Przestrzeń osiadtości jako terytorium państwa, 4. Terytorium jako zakres działania porządku prawnego. 5. Przenikliwość i nieprzenikliwość. 6. Granice państwa. 7. Zmiany terytorialne. 8. Trwałość terytorium a zmiany ustrojowe. 9. Znaczenie terytorium państwa, B. Co do czasu: 10. Wiecznotrwałość państwa. 11, Ciągłość państwa a zmiany ustrojowe. C. Go do przedmiotu: 12. Zakres przedmiotowy działania a cel państwa. 13. Cele absolutne: dobro powszechne, wolność, prawo. 14. Cele względne: bezpieczeństwo zewnętrzne i wewnętrzne, interesy społeczne. 15. Społeczny charakter zadań państwa. 16. ŚSolidarne interesy* a nsolidarne współdziałanie* 17. Organizacja solidarnego współdziałania. * ROZDZIAŁ VIII Ludność państwa. (Zbiorowość obywatelska) * 1. Związek ludzi wolnych. 2. Jaźń zbiorowa. 3. Połączony lud. 4. Organ społeczny związku. 5. Lud w znaczeniu prawnym. 6. Cztery postacie stosunku obywatela do państwa. 7. Trzy postacie stosunku obywatela do państwa. 8. Prawna jedność ludu. 9. Zrzeszenie solidarne. 10. Czynne zespolenie. 11. Integracja. 12. Czynny udział we współdziałaniu obywatelskim. 13. Wojna jako przykład czynnego zespolenia. 14. Wpływ innych potrzeb na formy współdziałania obywatelskiego. 15. Formy czynnego udziału w zrzeszeniu państwowym. 16. Stosunek Śnegatywny>> a Śprawa wolnościowe>>. 17. Ludność państwowa a >>lud>> i Śnaród>>. 18. Tak zwane mniejszości narodowe. 19. Kryterium formalne przynależności obywatelskiej. 20. Niwelacja obywateli w rozumowaniu prawniczym. 21. Grupowanie społeczne ludności w państwie. 22. Integracja państwowa zrzeszeń częściowych. 23. Pojęcie ludności państwa. * ROZDZIAŁ IX * "Władza państwowa * 1. Kierownictwo zrzeszonego współdziałania. 2. Władza jako Śwola>> kierująca (panująca i nie panująca). 3. Teorie teokratyczne. 4. Teorie opatrznościowego pochodzenia władzy. 5. Teorie demokratyczne. 6. Władza jako Śenergia>>. 7. Władza jako Śsiła>>. 8. Psychologiczne źródła pojęcia władzy. 9. Emocje obowiązku jako podstawa władzy. 10. Władza jako ((projekcja emocjonalna>> podwładnych. 11. Dwustronność stosunku społecznego władzy. 12. Władza a przymus. 13. Niezależność i zależność władzy. 14. Suwerenność: a) pochodzenie i rozwój pojęcia; b) formuła francuska; c) formuła niemiecka. 15. Wyłączność władzy wewnątrz państwa i niezależność w stosunkach zewnętrznych. 16. Teoria podziału władzy. * ROZDZIAŁ X Zasady nowoczesnego porządku prawnego i społecznego * 1. Fikcje przyrodzonych i podmiotowych praw przedspołecznych. 2. Wadliwość rozumowania nawykowego. 3. Przejście od zwyczaju do prawa * stanowionego. 4. Uogólnienie i wyrównanie w prawie stanowionym. 5. Równość przed prawem. 6. Równość mechaniczna a wyrównanie organizacyjne. 7. Wolność prawna: a) w deklaracji 1789, b) u Monteskiusza. 8. Wolność powinności. 9. Wolność jako wynik organizacji społecznej. 10. Bezpieczeństwo prawne i - faktyczne. 11. Własność: a) usus et abusus, b) służba społeczna, c) własność kontrolowana. 12. Własność a praca. 13. Praca jako czynnik społeczny, 14. Praca w konstytucjach i ustawach. 15. Zestawienie. * ROZDZIAŁ XI * Formy organizacji państwa * 1. Państwo jednolite. 2. Autonomia. 3. Państwo związkowe. 4. Imperium. 5. Monarchia. 6. Republika. 7. Rzeczpospolita. 8. Autokracja. 9. Arystokracja. 10. Elitaryzm. 11. Biurokracja. 12. Demokracja. 13. Demokracja bezpośrednia: a) plebiscyt, b) referendum, c) inicjatywa ludowa, d) aprobata Śkonkludentna>>. 14. Demokracja pośrednia: a) wybory organów państwa, b) cechy wyborów (bezpośredniość a pośredniość, powszechność a ograniczoność, równość a nierówność, proporcjonalność a zasada większości). 15. Samodzielność wyborcy. 16. Kluby i partie polityczne. 17. System dwóch partii. 18. System wielu partii. 19. Programy partyjne. 20. Parlamentaryzm. 21. System monopartyjny. 22. Organizacje społeczne i ich wpływ na państwo. 23. Reprezentacja interesów a korporacjonizm. 24. Integracja zrzeszeń społecznych. * ROZDZIAŁ XII * Organy państwa i ich działanie * 1. Teoria delegowania władzy. 2. Organy władzy: a) suwerennej, b) ustawodawczej, c) wykonawczej, d) sądowej. 3. Narastanie kompetencji organów państwa i wzajemne ich przenikanie. 4. Organy a agenci. 5. Teoria organów państwa. Organy: a) bezpośrednie i pośrednie, b) tworzące i tworzone, c) pierwotne i wtórne. 6. Społeczne źródło organów państwa. 7. Integracja państwowa organów społecznych. 8. Zakresy działania organów państwowych: a) reprezentacja, b) obrona, c) ustawodawstwo, d) rządzenie, e) sądzenie, f) kontrola, g) inicjatywa społeczna, h) dysponowanie gospodarcze, i) aprobata społeczna, j) technika wykonawcza, k) administracja porządkowa. 9. Podział organów państwa według: a) zakresu kompetencji, b) samodzielności decyzji, c) sposobu powstawania. * Zakończenie 218-220 * 1. Określenie państwa. 2. Istota państwa społecznego. * Przypisy *